Antropocentryzm w języku (w ramach cyklu spotkań on-line Polskie debaty językoznawcze)

Komitet Językoznawstwa PAN i Polskie Towarzystwo Językoznawcze kontynuują cykl spotkań naukowych pod tytułem Polskie debaty językoznawcze. Serdecznie zapraszamy na kolejną debatę, tym razem dotyczącą antropocentryzmu w języku (nieprzypadkowo tytuł debaty jest bliski tematowi zbliżającego się zjazdu PTJ). Do wymiany poglądów zaprosiliśmy troje znakomitych badaczy i miłośników tego zagadnienia, autorów wybitnych i znanych publikacji jemu poświęconych: profesor Aleksandrę Niewiarę, profesor Annę Pajdzińską i profesora Piotra Stalmaszczyka. Debatę poprowadzi profesor Adam Głaz. 

Chcemy w ten sposób z jednej strony nawiązać do tradycji toczenia naukowych sporów w językoznawstwie, z drugiej strony wykorzystać możliwości, jakie stwarza wirtualna przestrzeń: zorganizowania debaty niewymagającej podróży i noclegów. Jednocześnie chcemy kolejny raz umocnić współpracę dwóch instytucji integrujących i reprezentujących polskie środowisko językoznawcze (niezależnie od tego, jaki język jest obiektem dociekań): Polskiego Towarzystwa Językoznawczego i Komitetu Językoznawstwa PAN.

Wydarzenie będzie miało charakter otwarty i odbędzie się on-line w środę 27 marca 2024 roku w godzinach 15.00–17.30. Dyskusja odbędzie się w trzech odsłonach, które nie bez powodu pragniemy nazwać rundami:

1. Czy ma sens mówienie o antropocentryzmie w języku?
2. Jaki antropocentryzm dzisiaj?
3. Konsekwencje antropocentryzmu. 

Każdy z zaproszonych Gości w każdej rudzie będzie miał ok. 6 minut na zaprezentowanie swoich poglądów, następnie będzie czas na dyskusję nad wygłoszonymi tezami. Do dyskusji końcowej zapraszamy wszystkich obecnych uczestników spotkania.

Gospodarzami debaty będą: prof. Maciej Eder (przewodniczący KJ PAN, dyrektor IJP PAN) oraz prof. Tomasz Mika (Przewodniczący Zarządu PTJ, wiceprzewodniczący KJ PAN).

Dane dostępowe do spotkania i sposób logowania podamy w osobnym komunikacie organizacyjnym.

Wybrana literatura:
H. Byung-Chul Han, Nie(do)rzeczy 2023.
H. Byung-Chul Han, Kryzys narracji i inne eseje 2024.
H.P. Grice, Logic and Conversation 1975.
N. Chomsky, What Kind of Creatures Are We 2016.
R. Jackendoff, Language, Consciousness, Culture 2007.
P. Lewiński, Co o obrazie świata mówi nam gramatyka, „Język a Kultura” 2017, t. 27. 
I. Markow, K. Kharitonowa, L. Grigorienko, Language: Its Origin and Ongoing Evolution) „Journal of Intelligence” 2023, nr 11(4), on-line: https://www.researchgate.net/publication/369639832_Language_Its_Origin_and_Ongoing_Evolution
A. Niewiara, Specyfika prasłowiańskiej konceptualizacji pojęcia człowiek’ na tle europejskim, „Język a Kultura” 2015, t. 25.
A. Pajdzińska, Antropocentryzm frazeologii potocznej, „Etnolingwistyka” 1990, nr 3, s. 59–69. 
J. Rokoszowa, Antropocentryzm języka i znaczenie tego faktu dla badań nad stroną, [w:] Studia gramatyczne IV, red. S. Karolak, R. Laskowski, Z. Topolińska, Wrocław 1981, s. 127–184.
R. Tokarski, Człowiek w definicji znaczeniowej słowa, „Przegląd Humanistyczny” 1991, nr XXXV, s. 131–140.
S. Tołstojowa, Świat człowieka i jego granice w świetle danych językowych, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 2018, nr 30, on-line: https://journals.umcs.pl/et/article/view/7521/0
Z. Topolińska, Język – człowiek – przestrzeń 1999.
A. Wierzbicka, Lexicography and Conceptual Analysis 1985.

LXXXI Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, 23-24.09.2024, Lublin

Szanowni Państwo,

serdecznie zapraszamy na LXXXI Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, który odbędzie się w dniach 23-24 września 2024 roku (poniedziałek – wtorek) w Lublinie. Organizatorami są Instytut Językoznawstwa i Literaturoznawstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Instytut Językoznawstwa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

Temat:     Antropologiczne i kulturowe wymiary języka

Badania o profilu  antropologicznym i kulturowym to ważny obszar współczesnej lingwistyki,  która „za słowami” dostrzega „światy”, ale przede wszystkim – człowieka: ludzkie działania, doświadczenia, wartości, mechanizmy poznawcze i motywacje kulturowe. Temat zjazdu otwiera więc szerokie pole dyskusji, niezawężone też do jednej metodologii czy do jednego języka narodowego.

Wskazujemy przykładowe zagadnienia i obszary eksploracji:

  • próby podsumowania, usystematyzowania dotychczasowych ścieżek językoznawstwa o nachyleniu antropologicznym, kulturowym, tradycji, historii tego typu badań oraz ich dzisiejszych perspektyw, ujęć, metod, osiągnięć badaczy, którzy przyczynili się do rozwoju tej problematyki;
  • analizy różnych aspektów/ wymiarów języka, ujmowane w perspektywie antropologicznej, kulturowej, zgłębiane w obrębie różnych teorii, metodologii, nurtów i szkół lingwistycznych;
  • badania bazujące na różnego typu danych: leksykalnych, gramatycznych, tekstowych, a także obejmujące społeczne, kulturowe, doświadczeniowe konteksty języka, prezentowane w ujęciu zarówno synchronicznym, jak i diachronicznym;
  • naukowy ogląd wpisanej w język ludzkiej perspektywy: zarówno „podsuwanej użytkownikom” jako owoc tradycji, historii danej społeczności, jak ipowstającej w wyniku współczesnych interpretacji świata, aktualnych polemik światopoglądowych,  jako świadectwo dynamiki, otwartości języka powiązanej ze zmianami w obrębie współczesnej wiedzy o świecie;
  • badania lingwistyczne dotyczące wspólnotowych, uogólnionych (niemających konkretnego „autora”) interpretacji świata (społecznie sankcjonowanych sądów o świecie), a także zindywidualizowanych, skonkretyzowanych interpretacji językowych, będących wynikiem procesu subiektyfikacji;
  • ujęcia polemiczne wobec optyki stricte antropologicznej, zarówno inspirowane tradycyjnymi teoriami lingwistycznymi, jak i powstające w duchu humanistyki ekologicznej (ecological humanities, environmental humanities, sustainable humanities), post-humanizmu, nurtów podważających  antropocentryzm (oraz inne utrwalone w języku „centryzmy”), postrzeganych przez część badaczy jako zrąb nowego, wyłaniającego się paradygmatu naukowego;
  • i inne wątki pozostające w ścisłym związku z wyznaczoną problematyką zjazdu, np. zjawisko dehumanizacji ludzkiego języka w tekstach sztucznej inteligencji.

Podobnie jak w zeszłym roku jesteśmy otwarci na zgłoszenia referatów interdyscyplinarnych, tradycyjnie jednak oczekujemy wyeksponowania perspektywy lingwistycznej (prosimy o stosowne uwypuklenie w opisie referatu).

W trakcie Zjazdu odbędą się obrady plenarne, na których wystąpią zaproszeni goście, oraz równoległe sesje tematyczne z referatami.

Zapraszamy do przesyłania tematów wraz z abstraktami (na załączonym formularzu) na adres poltowjez@gmail.com. Termin przyjmowania zgłoszeń: 15 marca 2024 r. Czas planowanego wystąpienia nie może przekroczyć 20 minut. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wyboru referatów na podstawie oceny streszczenia przez Zarząd PTJ. Do 30 kwietnia 2024 roku ogłoszona zostanie lista przyjętych wystąpień oraz wstępny program LXXXI Zjazdu PTJ.  Pełna opłata konferencyjna wynosi 500 zł, dla członków PTJ  i doktorantów – 250 zł,  z opłaty zwolnieni są członkowie honorowi. Dalsze szczegółowe informacje będą umieszczane na bieżąco na stronie internetowej: http://www.ptj.civ.pl i na https://www.facebook.com/PolskieTowarzystwoJezykoznawcze. W kolejnym komunikacie zjazdowym podane zostaną informacje dotyczące programu, miejsca obrad wyżywienia i zakwaterowania.

Zapraszamy także do nadsyłania artykułów do „Biuletynu PTJ” (zob. https://biuletynptj.com); mile widziane są również teksty w językach obcych. W „BPTJ” publikowane są (pod warunkiem pozytywnych recenzji) teksty poświęcone różnorodnym zagadnieniom lingwistycznym, także nie związane z tematyką zjazdów. Obecnie „Biuletyn” ma 70 punktów na liście czasopism punktowanych. Przypominamy, że od LXX BPTJ podstawową wersją naszego czasopisma jest wersja elektroniczna (zob. https://biuletynptj.com/resources/html/articlesList?issueId=14474), postać drukowana ukazuje się w 50 egzemplarzach przeznaczonych dla zamawiających je bibliotek. Ponadto wszystkie zeszyty Biuletynów są zdigitalizowane przez Małopolską Bibliotekę Cyfrową i dostępne w niej bezpośrednio oraz przez linki ze strony http://www.ptj.civ.pl.

Informujemy także, że istnieje możliwość zamieszczania materiałów promujących działalność naukową członków PTJ w naszych mediach społecznościowych. W tym celu prosimy o kontakt mailowy z dr. hab. Leszkiem Szymańskim, prof. UZ (adres l.szymanski@in.uz.zgora.pl).

Dziękujemy wszystkim członkom regularnie i terminowo wpłacającym składki członkowskie.  Niestety, wielu członków PTJ ma zaległości. Prosimy o wpłaty na konto PTJ: PKO BP I Oddział Kraków, 89 1020 2892 0000 5302 0124 1082. Przypominamy, że zgodnie z decyzją Walnego Zgromadzenia z dnia 18.09.2017 wysokość składki od 1 stycznia 2018 roku wynosi 100 zł i taka kwota (za dany rok) według statutu powinna być wpłacona do końca I kwartału bieżącego roku. Członkowie, którzy mają zaległości powyżej dwóch lat, będą wykreśleni z PTJ (zgodnie ze statutem). Osobom, które nie opłacają składek dłużej niż dwa lata, członkostwo może być przywrócone po uregulowaniu zaległości. Informacje o zaległościach wysyłane są regularnie do zalegających członków mailowo. Z przykrością musimy stwierdzić, że z powodu małych wpływów ze składek sytuacja finansowa PTJ jest nadal trudna, mimo otrzymania dotacji na wydanie BPTJ z MKiDN i finansowania zjazdów przez uczelnie je organizujące. W związku z powyższym każda wpłacona składka jest niezwykle cenna.

Zachęcamy opiekunów naukowych i promotorów do proponowania swoim wychowankom wstąpienia do Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Bycie członkiem PTJ dla młodego naukowca jest, naszym zdaniem, szansą na naukowy rozwój oraz możliwością zgłębiania wiedzy i okazją do wymiany spostrzeżeń z największymi w językoznawstwie specjalistami. Szczegółowych informacji o zgłaszaniu kandydatów na nowych członków PTJ prosimy szukać pod adresem https://ptj.civ.pl/pl/zgloszenia/ oraz w witrynie internetowej PTJ na Facebooku.

Z wyrazami szacunku

Zarząd PTJ

Zaproszenie do publikacji w Biuletynie PTJ 

Uprzejmie informujemy o możliwości składania artykułów do 80 numeru czasopisma „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”. Tom ukaże się z datą publikacji 2024 w wersji drukowanej i online (zob. https://biuletynptj.com/resources/html/articlesList?issueId=14942).

„Biuletyn PTJ” jest czasopismem wysoko punktowanym (70 punktów, lista MEiN) oraz notowanym w następujących bazach: The Central European Journal of Social Sciences and Humanities, EBSCO, ERIH PLUS, ICI Journals Master List – Index Copernicus, PBN/POL-index, Google Scholar.

Wszelkie informacje o czasopiśmie znajdują na naszej oficjalnej stronie: https://biuletynptj.com.

Zasady przygotowywania tekstów zamieszczono w następujących zakładkach:

Wytyczne dla autorów: https://biuletynptj.com/resources/html/cms/ADVERTISEMENT

Zalecenia edytorskie: https://biuletynptj.com/resources/html/cms/FORAUTHORS

Złożenie manuskryptu: https://biuletynptj.com/resources/html/cms/MYMANUSCRIPTS

Artykuły należy przesyłać tylko za pomocą systemu redakcyjnego (zob. https://editors.publisherspanel.com).

Termin przyjmowania artykułów upływa 15 stycznia 2024 roku.

Z wyrazami szacunku

Redakcja Biuletynu PTJ

Program LXXX Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

Szanowni Państwo, 

serdecznie zapraszamy na LXXX Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, który odbędzie się w dniach: 18–19 września 2023 roku na Uniwersytecie w Białymstoku.

Problematyka Zjazdu to: 

Język i języki na pograniczach 

Uprzejmie prosimy o zapoznanie się z załączonym programem Zjazdu oraz komunikatem.

Z poważaniem                                         

Zarząd PTJ  

formularz zgłoszeniowy

Dofinansowanie w ramach programu Ministerstwa Edukacji i Nauki „Doskonała Nauka II”

Patronat nad LXXX Zjazdem PTJ objęli:

JM Rektor Uniwersytetu w Białymstoku          wuwbkolor.jpg

Dziekan Wydziału Filologicznego          wydzial_filologiczny.png

Prezydent Miasta Białegostoku          0x0prezydent.jpg

Marszałek Województwa Podlaskiego          logo_podstawowe-1.jpg

Zjazd dofinansowuje Prezydent Miasta Białegostoku

LXXX Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, 18-19.09.2023, Białystok

Szanowni Państwo,

serdecznie zapraszamy na LXXX Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, który odbędzie się w dniach 18–19 września 2023 roku (poniedziałek – wtorek) w Białymstoku. Organizatorami są Wydział Filologiczny i Kolegium Językoznawstwa Uniwersytetu w Białymstoku.

Temat: Język i języki na pograniczach

Zapraszamy do nadsyłania zgłoszeń podejmujących tę tematykę z różnych perspektyw teoretycznych, metodologicznych i problemowych, zarówno w ujęciu synchronicznym, jak i diachronicznym. Problematyka Zjazdu jest szeroka, a pogranicza rozumiane geograficznie mogą być także inspiracją do zgłoszenia zróżnicowanych tematów. Wskazujemy przykładowe zagadnienia i obszary eksploracji:

  • języki na pograniczach jako wyzwanie metodologiczne, terminologiczne, badawcze,
  • język i języki na pograniczu państw i regionów; granice geograficzne a granice języków i odmian językowych,
  • dwu- i wielojęzyczność jako szczególny przejaw pogranicza językowo-kulturowego,
  • przełączanie i mieszanie kodów; ich przejawy indywidualne, wspólnotowe, tekstowe,
  • stan i przemiany języka mieszanego (pidżyny i kreole, a także surżyk, trasianka, język prosty etc.),
  • nazwy własne jako świadectwo kontaktów i interferencji językowych,
  • tożsamość i świadomość językowa; język na pograniczu kultur,
  • stereotypy językowe na pograniczach,
  • granice i pogranicza w językach pluricentrycznych,
  • język ogólny a komunikacja na pograniczach,    
  • języki i języki pogranicza w perspektywie translatorycznej,
  • specyfika pogranicza w dydaktyce języka ojczystego i języków obcych,
  • leksyka i frazeologia pogranicza w ujęciu leksykograficznym,
  • percepcja języka i języków pogranicza.

Podobnie jak w zeszłym roku jesteśmy otwarci na zgłoszenia referatów interdyscyplinarnych, tradycyjnie jednak oczekujemy wyeksponowania perspektywy lingwistycznej (prosimy o stosowne uwypuklenie w opisie referatu).

W trakcie Zjazdu odbędą się obrady plenarne, na których wystąpią zaproszeni goście, oraz równoległe sesje tematyczne z referatami.

Zapraszamy do przesyłania tematów wraz z abstraktami (na załączonym formularzu) na adres poltowjez@gmail.com. Termin przyjmowania zgłoszeń: 6 marca 2023 r. Czas planowanego wystąpienia nie może przekroczyć 20 minut. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wyboru referatów na podstawie oceny streszczenia przez Zarząd PTJ. Do 30 kwietnia 2023 roku ogłoszona zostanie lista przyjętych wystąpień oraz wstępny program LXXX Zjazdu PTJ.  Pełna opłata konferencyjna wynosi 400 zł, dla członków PTJ  – 200 zł,  z opłaty zwolnieni są członkowie honorowi. Dalsze szczegółowe informacje będą umieszczane na bieżąco na stronie internetowej: http://www.ptj.civ.pl i na https://www.facebook.com/PolskieTowarzystwoJezykoznawcze. W kolejnym komunikacie zjazdowym podane zostaną informacje dotyczące programu, miejsca obrad wyżywienia i zakwaterowania.

Zapraszamy do nadsyłania artykułów do „Biuletynu PTJ” (zob. https://biuletynptj.com); mile widziane są również teksty w językach obcych. W „BPTJ” publikowane są (pod warunkiem pozytywnych recenzji) teksty poświęcone różnorodnym zagadnieniom lingwistycznym, także nie związane z tematyką zjazdów. Obecnie „Biuletyn” ma 70 punktów na liście czasopism punktowanych. Przypominamy, że od LXX BPTJ podstawową wersją naszego czasopisma jest wersja elektroniczna (zob. https://biuletynptj.com/resources/html/articlesList?issueId=14474), postać drukowana ukazuje się w 50 egzemplarzach przeznaczonych dla zamawiających je bibliotek. Ponadto wszystkie zeszyty Biuletynów są zdigitalizowane przez Małopolską Bibliotekę Cyfrową i dostępne w niej bezpośrednio oraz przez linki ze strony http://www.ptj.civ.pl.

Informujemy także, że istnieje możliwość zamieszczania materiałów promujących działalność naukową członków PTJ w naszych mediach społecznościowych. W tym celu prosimy o kontakt mailowy z dr. hab. Leszkiem Szymańskim, prof. UZ (adres l.szymanski@in.uz.zgora.pl).

Dziękujemy wszystkim członkom regularnie i terminowo wpłacającym składki członkowskie.  Niestety, wielu członków PTJ ma zaległości. Prosimy o wpłaty na konto PTJ: PKO BP I Oddział Kraków, 89 1020 2892 0000 5302 0124 1082. Przypominamy, że zgodnie z decyzją Walnego Zgromadzenia z dnia 18.09.2017 wysokość składki od 1 stycznia 2018 roku wynosi 100 zł i taka kwota (za dany rok) według statutu powinna być wpłacona do końca I kwartału bieżącego roku. Członkowie, którzy mają zaległości powyżej dwóch lat, będą wykreśleni z PTJ (zgodnie ze statutem). Osobom, które nie opłacają składek dłużej niż dwa lata, członkostwo może być przywrócone po uregulowaniu zaległości. Informacje o zaległościach wysyłane są regularnie do zalegających członków mailowo. Z przykrością musimy stwierdzić, że z powodu małych wpływów ze składek sytuacja finansowa PTJ jest nadal trudna, mimo otrzymania dotacji na wydanie BPTJ z MKiDN i finansowania zjazdów przez uczelnie je organizujące. W związku z powyższym każda wpłacona składka jest niezwykle cenna.

Zachęcamy opiekunów naukowych i promotorów do proponowania swoim wychowankom wstąpienia do Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Bycie członkiem PTJ dla młodego naukowca jest, naszym zdaniem, szansą na naukowy rozwój oraz możliwością zgłębiania wiedzy i okazją do wymiany spostrzeżeń z największymi w językoznawstwie specjalistami. Szczegółowych informacji o zgłaszaniu kandydatów na nowych członków PTJ prosimy szukać pod adresem https://ptj.civ.pl/pl/zgloszenia/ oraz w witrynie internetowej PTJ na Facebooku.

Z wyrazami szacunku Zarząd PTJ

Zaproszenie do publikacji w Biuletynie PTJ

Szanowni Państwo, 

uprzejmie informujemy o możliwości składania artykułów do 79 (2023) numeru czasopisma „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”. Tom ukaże się pod koniec przyszłego roku w wersji drukowanej i online (zob. https://biuletynptj.com/resources/html/articlesList?issueId=12587).  

„Biuletyn PTJ” jest czasopismem wysoko punktowanym (70 punktów, lista MNiSW z 2019 roku) oraz notowanym w następujących bazach: The Central European Journal of Social Sciences and Humanities, ERIH PLUS, ICI Journals Master List – Index Copernicus, PBN/POL-index, Google Scholar.

Wszelkie informacje o czasopiśmie znajdują się na naszej stronie: https://biuletynptj.com

Zasady przygotowywania tekstów zamieszczono w zakładkach: Wytyczne dla autorówhttps://biuletynptj.com/resources/html/cms/ADVERTISEMENToraz Złożenie manuskryptuhttps://biuletynptj.com/resources/html/cms/MYMANUSCRIPTS.

Artykuły należy przesyłać tylko za pomocą systemu redakcyjnego (zob. https://editors.publisherspanel.com).  

Termin przyjmowania artykułów upływa 15 stycznia 2023 roku

Z wyrazami szacunku  

Redakcja Biuletynu PTJ 

Składka członkowska

Zgodnie z decyzją Walnego Zgromadzenia z dn. 17.09.2017 roku wysokość składki od 1 stycznia 2018 roku wynosi 100 zł.

Bardzo proszę o wpłacanie składki na konto:
89 1020 2892 0000 5302 0124 1082
PKO BP 38 Oddział Kraków, ul.Piłsudskiego 19

Równocześnie przypominam, że zgodnie ze Statutem PTJ składkę należy wpłacić do końca I kwartału każdego roku.

W tytule przelewu proszę podać rok, za który wpłacana jest składka.

Realizacja: Kreujemy Internet