Historia

      Polskie Towarzystwo Językoznawcze  powstało z inicjatywy Andrzeja Gawrońskiego 31 maja 1925 roku. Działania założycielskie podjęto rok wcześniej, Statut Towarzystwa został zatwierdzony przez Urząd Wojewódzki w Krakowie 16 lutego 1925 roku. Organizacyjne Walne Zebranie połączone z I Zjazdem PTJ odbyło się we Lwowie 31 maja 1925 roku w Święto Zesłania Ducha Świętego – kiedyś patronalne święto językoznawców, do 1950 roku poza pierwszym powojennym Zjazdem, Zjazdy odbywały się w Zielone Świątki.
Przed II wojną światową odbyło się 11 Zjazdów Naukowych Towarzystwa (po trzy we Lwowie, Krakowie, Warszawie i 2 w Poznaniu – w tym ostatni 5-6 maja 1939.

      Od początku istnienia Towarzystwo organizowało zjazdy i dyskusje naukowe oraz prowadziło prace wydawnicze. W 1927 roku ukazał się I zeszyt Biuletynu PTJ. W Biuletynie drukowano referaty ze zjazdów oraz głosy w dyskusji nad nimi, omawiane były zagadnienia językoznawstwa ogólnego i teoretycznego. Przed wojną wydano 7 zeszytów (1927, 1929, 1931, 1934, 1936, 1937 i 1937) razem liczyły 646 stron – do wojny wydawano bez dotacji wyłącznie z wysokich, jak na okres przedwojenny, składek początkowo było to 24 zł potem 16 zł i 12 zł. PTJ w 1934 wydało także pracę Stanisława Słońskiego Index verborum do Euchologium Sinaiticum. W okresie międzywojennym PTJ reprezentowało polskie językoznawstwo poza granicami kraju i umożliwiało polskim językoznawcom udział w zjazdach naukowych za granicą

      Po II wojnie światowej PTJ wznowiło działalność dzięki staraniom głównie Jerzego Kuryłowicza w 1947. Wtedy odbył się XII Zjazd PTJ w dniach 21 i 22 grudnia w Krakowie rozpoczynający powojenną działalnośc PTJ. Po wojnie działały także Koła PTJ (od 1954 Lubelskie Koło PTJ – Tadeusz Brajerski ( 30 zebrań naukowych), od 1956 Warszawskie Koło PTJ – Witold Doroszewski (40 zebrań naukowych). Działalność kół jednak była krótka.

      Od 1947 roku Zjazdy odbywają się regularnie raz w roku z przerwą w 1982 roku ze względu na stan wojenny. Marian Kucała w 75-lecie PTJ przewidywał, że liczba członków może dojść do 1000 a już 5 lat później Antoni Furdal zauważa, że prestiż PTJ się nieco obniżył – moim zdaniem wynika to z różnych przyczyn, m.in. wielości towarzystw. Liczba członków PTJ jest jest względna i zależy od liczby członków płacących składki. W każdym roku przybywa nowych członków ale więcej ubywa przez wykreślenia z powodu ponad dwuletnich zaległości w opłacaniu składek. W większości podsumowań działalności PTJ publikowanych z różnych okazji zwraca się uwagę na trudności finansowe Towarzystwa.
PTJ kontynuuje także wydawanie Biuletynu od zeszytu IX 1949 omawiane były zagraniczne dzieła językoznawcze, potem od zesztu XIX 1960 – LXV 2009 publikowano Bibliografię z dziedziny językoznawstwa ogólnego i indoeuropejskiego.

      Jednak mimo różnych trudności PTJ trwa i działa, regularnie wdaje BPTJ i odbywa Zjazdy połączone z konferencjami naukowymi, jest to możliwe dzięki różnym ośrodkom naukowym, które podejmują się ich współorganizacji oraz dzięki dofinansowywaniu z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

foto

oprac. Krystyna Data

Realizacja: Kreujemy Internet